Co z tajemnicą zawodową osób wykonujących jeden z piętnastu nowych zawodów medycznych?

Klaudia Juszczak – radca prawny

Dwoje ludzi podaje sobie rękę na znak umowy.

Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych obowiązuje w pełnym zakresie od dnia 26 marca 2024 r. Ustawa wprowadza piętnaście nowych zawodów medycznych, w tym m.in. zawód asystentki stomatologicznej, higienistki stomatologicznej, opiekuna medycznego, technika farmaceutycznego, technika masażysty, technika ortopedy.

Przepisy przewidują zasady wykonywania zawodów medycznych, zasady ustawicznego rozwoju oraz odpowiedzialności zawodowej.

W ustawie zabrakło jednak widocznego przepisu regulującego tajemnicę zawodową osób wykonujących poszczególne zawody medyczne. Czy to oznacza, że osoby te są z tajemnicy zawodowej zwolnione?

Tajemnica zawodowa osób wykonujących zawody medyczne

Niewątpliwie brak wyraźnego wskazania obowiązku zachowania tajemnicy przez osoby wykonujące zawody medyczne może wywołać mylne wrażenie o braku takiej powinności. Przykładowo, tajemnicę zawodową lekarza reguluje art. 40 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, przewidując wprost obowiązek lekarza do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

Niemniej jednak ustawa o niektórych zawodach medycznych nie jest jedynym aktem prawnym, który odnosi się do zasad funkcjonowania zasad medyk-pacjent. Zarówno ustawa o niektórych zawodach medycznych, jak także wspomniana ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty powinny być stosowane w połączeniu z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Zgodnie z art. 13 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.

W celu realizacji prawa pacjenta osoby wykonujące zawód medyczny są obowiązane zachować w tajemnicy informacje związane z pacjentem, w szczególności ze stanem zdrowia pacjenta (art. 14 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).

Wspomniane prawo pacjenta do poufności informacji o leczeniu ma swoje źródło również w Konstytucji RP, z której wynika prawo każdego człowieka do ochrony życia prywatnego (art. 47 Konstytucji), ochrona tajemnicy komunikowania się (art. 49 Konstytucji) oraz ochrona przed ujawnieniem informacji (art. 51 Konstytucji).

Powyższe regulacje należy stosować wprost do sytuacji prawnej osób wykonujących zawody medyczne. W konkluzji wskazać trzeba, że osoby wykonujące zawody medyczne obowiązane są do zachowania tajemnicy zawodowej. Zakres tej tajemnicy, a zarazem rozpiętość obowiązku medyka odpowiada zakresowi prawa pacjenta do nieujawniania informacji o nim. Podkreślić należy, że chodzi to nie tylko o stan zdrowia, ale także wszystkie inne informacje dotyczące pacjenta powzięte w związku z udzielaniem świadczeń przez osobę wykonującą zawód medyczny.

Warto podkreślić, że obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie jest bezwzględny. Z wyłączeniem mamy do czynienia m.in. gdy zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób, zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń, albo gdy pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy. Ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie, a w przypadku zgody w zakresie objętym zgodą.

Prawo pacjenta jako wyznacznik obowiązku medyka

Prawo pacjenta traktować należy jako odpowiednik obowiązku lekarza do zachowania tajemnicy. W tym obszarze mamy zarówno wyraźne regulacje obejmujące prawo pacjenta, jak także klarowne regulacje przewidziane ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.

W odniesieniu do osób wykonujących zawody medyczne, pomimo braku czytelnego zapisu czy też odesłania do ogólnych zasad w ustawie o niektórych zawodach medycznych, prawo pacjenta wynikające z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta tj. prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny informacji związanych z pacjentem, traktować należy jako wyznacznik obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej przez osoby wykonujące zawody medyczne.

Powiązane wpisy

Temat tajemnicy zawodowej lekarza poruszaliśmy również we wpisach:

Z kolei ustawę o niektórych zawodach medycznych omawialiśmy tutaj:

Skontaktuj się z nami!

Administrator przywiązuje szczególną wagę do poszanowania prywatności osób fizycznych korzystających ze świadczonych przez niego usług, dlatego wprowadził niniejszą Politykę zawierającą informacje o przetwarzaniu przez niego danych osobowych.

Podstawą prawną Polityki jest RODO – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).