Wszystko, co warto wiedzieć o testamencie notarialnym

Dominika Dykier

Testament notarialny stanowi jedną z form sporządzenia testamentu. Można śmiało powiedzieć, że jest to najbezpieczniejsza i najpewniejsza forma testamentu. Dlaczego?

Po pierwsze, testament notarialny to dokument urzędowy, a zatem posiada większą wartość dowodową, niż dokumenty prywatne. Unieważnienie tak sporządzonego testamentu jest dużo mniej prawdopodobne.

Po drugie, notariusz jest obowiązany odstąpić od sporządzenia testamentu, jeżeli poweźmie wątpliwość co do zdolności do czynności prawnych testatora – spadkodawcy. Jest to niezwykle ważne, gdyż sporządzić testament może tyko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Testament sporządzony przez notariusza będzie również profesjonalnie zredagowany, a co za tym idzie, wywoła skutki zamierzone przez spadkodawcę. W odniesieniu do innych form testamentu np. testamentu holograficznego (własnoręcznego), przy ich sporządzaniu  pojawia się problem niewystarczającej znajomości przepisów prawa spadkowego, a w konsekwencji w testamencie powstają zapisy i sformułowania, które nie oddają w pełni intencji spadkodawcy bądź w ogóle nie wywołują skutków prawnych. Ważność  tak sporządzonego testamentu łatwo może zostać podważona, a wówczas zamiast dziedziczenia testamentowego dojdzie do dziedziczenia na podstawie ustawy.

Co szczególnie istotne, tylko testament sporządzony w formie aktu notarialnego może zawierać zapis windykacyjny. Spadkodawca może dzięki ustanowieniu zapisu windykacyjnego postanowić, że oznaczona osoba nabędzie przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być rzecz oznaczona co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności, bądź ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Jak wygląda sporządzenie testamentu notarialnego w praktyce?

Notariusz spisuje ostatnią wolę spadkodawcy zgodnie z jego dyspozycją. Po spisaniu testamentu, notariusz odczytuje go testatorowi, który po akceptacji jego treści, składa na testamencie swój podpis.

Jeżeli spadkodawca wyrazi taką wolę, notariusz może zarejestrować testament w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Nie jest to obowiązkowe, ale po śmierci spadkodawcy ułatwi spadkobiercom dotarcie do testamentu i zapoznanie się z jego treścią.

Następnie spadkodawcy wydaje się wypis aktu notarialnego. Oryginał testamentu pozostaje w kancelarii notarialnej.

Koszty sporządzenia testamentu u notariusza wynikają z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej i kształtują się następująco:

• testament – 50 zł,
• testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł,
• odwołanie testamentu – 30 zł.

Do ww. kwot należy doliczyć 23 % podatku VAT.

Na spotkanie z notariuszem trzeba zabrać ważny dowód osobisty lub paszport. Warto mieć przy sobie także dane spadkobierców lub osób, które mają zostać wydziedziczone. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, dobrze jest znać numer jej księgi wieczystej.

Testament notarialny, tak jak wszystkie pozostałe formy testamentów, może zostać w każdej chwili odwołany.

Warto pamiętać, że poza testamentem notarialnym, w polskim porządku prawnym istnieją również inne rodzaje testamentów. Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem, w którym opisaliśmy je wszystkie: link.