Przesłuchanie lekarza w charakterze świadka – z pełnomocnikiem czy bez?

Klaudia Juszczak – radca prawny

Korzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika przez lekarzy występujących w charakterze strony postępowania karnego nie budzi wątpliwości. Czy wizyta lekarza w komisariacie lub w prokuraturze w celu złożenia zeznań w charakterze świadka wymaga udziału pełnomocnika? Czy udział pełnomocnika jest dozwolony, a może zabroniony? Na te pytania postaram się udzielić krótkiej odpowiedzi w artykule. Zapraszam do lektury.

Wezwanie lekarza na przesłuchanie w charakterze świadka w postępowaniu karnym najczęściej ma związek z postępowaniem dotyczącym pacjenta, w leczeniu którego uczestniczył wezwany lekarz. Bardzo często otrzymanie wezwania generuje stres i niepewność związaną z przebiegiem przesłuchania. Wątpliwości mogą pojawić się w związku z celem przesłuchania, w tym zakresem informacji, które lekarz może przekazać organom ścigania.

Pomoc radcy prawnego

Czy zatem warto skorzystać z pomocy radcy prawnego? Na to pytanie można odpowiedzieć dosyć klasycznie: to zależy. Nieco upraszczając można przyjąć, że zależy to w głównej mierze od roli i udziału lekarza w procesie leczenia danego pacjenta, ale także od decyzji samego lekarza. Jeżeli istnieje obawa, że w dalszych etapach postępowania możliwe będzie skierowanie postępowania przeciwko lekarzowi, warto rozważyć udział pełnomocnika. Pomoc radcy prawnego bywa nieoceniona również w sprawach, w których udział lekarza w leczeniu nie musiał być kluczowy, jednak wizyty w takich miejscach jak siedziba organów ścigania generują niepokój i niepewność. Stawiennictwo na wezwanie policji czy prokuratury bywa stresujące. Jest to rzecz naturalna, niemniej jednak zdenerwowanie bywa często złym doradcą. Warto mieć wówczas wsparcie.

Prawa i obowiązki świadka

Od strony formalniej wskazać trzeba przede wszystkim, że stawienie się na przesłuchanie jest konieczne i obowiązkowe. Należy zabrać ze sobą dokument tożsamości.

Przechodząc do samego przesłuchania nie można przejść obojętnie obok sprawy tajemnicy lekarskiej. Kwestia tajemnicy lekarskiej została uregulowana w art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zachowanie w tajemnicy informacji związanych  pacjentem uzyskanych w związku z wykonywanym przez lekarza zawodem stanowi ustawowy obowiązek każdego lekarza. Zakres informacji jest bardzo szeroki. Myślę, że warto poświęcić temu osobny wpis, a więc zachęcam do śledzenia bloga.

Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej

W tym miejscu skupię się na przebiegu i zakresie przesłuchania, a więc tego co może być przedmiotem wyjaśnień lekarza. Informacje objęte tajemnica lekarską mogą być przekazane jedynie w przypadku zwolnienia lekarza z tajemnicy. Zgodę na zwolnienie z tajemnicy lekarskiej wyraża sąd, a przesłanką jej udzielenia jest niezbędność dla dobra wymiaru sprawiedliwości i niemożność ustalenia okoliczności na podstawie innego dowodu. W takiej sytuacji, w postępowaniu przygotowawczym, decyzję o przesłuchaniu lekarza co do faktów objętych tajemnicą lekarską podejmuje sąd na wniosek prokuratora. Powyższa procedura zwolnienia lekarza z tajemnicy zawodowej nie będzie zastosowana, jeżeli zgoda na zwolnienie z tajemnicy lekarskiej zostanie udzielona przez pacjenta, co często ma miejsce na etapie dokonywania przez pacjenta zawiadomienia organów ścigania.

Niezależnie od zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej, lekarz może odmówić odpowiedzi na zadawane mu pytania. W ten sposób korzysta z przysługującego każdemu prawa do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Zgodnie z ogólnymi regułami dotyczącymi składania zeznań w charakterze świadka, odmówić zeznań może także osoba najbliższa dla oskarżonego.

A zatem z pełnomocnikiem czy bez?

Zbliżając się do odpowiedzi na postawione na wstępie pytanie należy wskazać, że udział pełnomocnika w przesłuchaniu lekarza w charakterze świadka jest dopuszczalny. Zgodnie z art. 87 § 2 kodeksu postępowania karnego podmiot niebędący stroną może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymaga tego jego interes. Takim podmiotem jest m.in. świadek, a udział pełnomocnika jest co do zasady akceptowany przez organy ścigania. Czy udział radcy prawnego jest niezbędny? Na to pytanie odpowiedzieć musi sobie indywidualnie lekarz wezwany na przesłuchanie. Ze swojej strony podpowiem, że pełnomocnik zadba o czujność nad prawidłowym przebiegiem przesłuchania, nad prawidłowym zaprotokołowaniem udzielonych wyjaśnień oraz również nad zakresem okoliczności mogących być przedmiotem zeznań w kontekście obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Radca prawny może okazać się również nieocenionym wsparciem w stresującej sytuacji jaką jest samo przesłuchanie w postępowaniu karnym.

Warto dodać, że pomoc prawna radcy prawnego polegać może nie tylko udziale w przesłuchaniu, ale także na formalnym przygotowaniu do przesłuchania, czy też doradzeniu czy w konkretnych okolicznościach jego udział jest wskazany.