Prowadzenie działalności w formie spółki partnerskiej lekarzy – co warto wiedzieć?

Aleksandra Mazgajska

Lekarze mają możliwość prowadzenia swojego biznesu w różnych formach prawnych. Obowiązujące przepisy oferują w tym zakresie wiele opcji, dlatego warto przemyśleć najdogodniejsze rozwiązanie.

Lekarz może prowadzić m.in. jednoosobową działalność gospodarczą, a w przypadku jeżeli planuje wspólny biznes z inną osobą lub osobami, może utworzyć m.in. spółkę jawną i spółkę partnerską.

W niniejszym artykule poruszymy temat spółki partnerskiej skupiając się na jej cechach w kontekście działalności lekarzy.

Spółka partnerska z lotu ptaka – minimalna liczba założycieli, umowa, rejestracja

Spółka partnerska jest jedną ze spółek osobowych, którą tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce (art. 90 §  1 KSH). Dopuszcza się używanie  w obrocie skrótu „sp.p.”.

Umowa spółki partnerskiej powinna zostać sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności przez co najmniej dwóch partnerów. Spółka partnerska powstaje z chwilą jej rejestracji tj. wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Spółka partnerska – odpowiedzialność wspólników (partnerów) za zobowiązania

Jedną z istotnych cech spółki partnerskiej jest ograniczona odpowiedzialność wspólników (partnerów).

Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki (art. 95 §  1 KSH).

Partner co do zasady nie ponosi odpowiedzialności za tzw. „błąd w sztuce” popełniony przez innego partnera. Co więcej, partner nie odpowiada również za zobowiązania spółki wynikające z działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę – co ważne – podlegających kierownictwu innego partnera.

Każdy zatem wspólnik (partner) będący lekarzem odpowiada całym swoim majątkiem (bez ograniczenia) solidarnie i subsydiarnie ze spółką za „błąd w sztuce” popełniony przez siebie w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce, a także za błędy pracowników, współpracowników (innych osób) podlegających jego kierownictwu. Upraszczając, w takiej sytuacji pozostali partnerzy ryzykują wówczas „jedynie” majątkiem wniesionym do spółki partnerskiej, jako że „błąd w sztuce” wynikający z działań lub zaniechań partnera jest zobowiązaniem samej spółki.

Wszyscy partnerzy odpowiadają (całym swoim majątkiem) solidarnie za zobowiązania spółki partnerskiej niezwiązane z wykonywaniem wolnego zawodu, w tym za zobowiązania dotyczące jej bieżącego prosperowania (np. koszty najmu lokalu).

Co warto dodać, partnerzy w umowie spółki partnerskiej mogą zmienić powyższe zasady w ten sposób, że jeden lub większa liczba partnerów będzie ponosić odpowiedzialność tak jak wspólnik spółki jawnej (to jest subsydiarnie ze spółką i całym swoim majątkiem).

Zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki partnerskiej mogą w pewnych relacjach biznesowych stanowić zaletę, również jeżeli chodzi o działalność lekarzy, którzy wykonując wolny zawód podejmują niezależne i samodzielne decyzje, w tym dotyczące leczenia pacjentów, wykonywania zabiegów.

Warto jednocześnie dodać, że w niektórych przypadkach, powyższe zasady odpowiedzialności mogą powodować w pewien sposób nierówną sytuację partnerów w spółce i związane na tym tle nieporozumienia np. gdy – mając świadomość ryzyka związanego z prowadzeniem leczenia danego pacjenta lub wykonaniem zabiegu – partner będzie stale unikać trudniejszych spraw dążąc do ich przekazania innemu partnerowi. Wówczas bowiem partner zajmujący się tego rodzaju sprawami ponosić będzie znacznie szerszą odpowiedzialność niż partner, który ich unika.

Kto może być partnerem w spółce partnerskiej?

Podkreślenia wymaga, że nie każdy może utworzyć spółkę partnerską. Przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują w tej kwestii pewne istotne ograniczenia.

Po pierwsze, partnerami w spółce partnerskiej mogą być wyłącznie osoby fizyczne, a po drugie osoby te muszą być uprawnione do wykonywania wolnych zawodów określonych w art. 88 KSH lub w odrębnych ustawach.

Tylko zatem osoby spełniające ustawowe kryteria mogą założyć i prowadzić spółkę partnerską, co zdecydowanie zawęża możliwość doboru potencjalnego partnera lub partnerów. Poza tym przepisy prawne wprowadzają pewne ograniczenia w kontekście prowadzenia spółki partnerskiej przez wspólników (partnerów) wykonujących różne wolne zawody.

W art. 88 KSH wskazane zostały następujące zawody medyczne: zawód lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, pielęgniarki, położnej oraz fizjoterapeuty.

Jeżeli zatem mamy plan na rozpoczęcie biznesu medycznego z potencjalnym wspólnikiem, który nie spełnia ustawowych wymogów jako partner, utworzenie i prowadzenie spółki partnerskiej nie wchodzi w grę. Pozostaje jednak wiele innych form prawnych, które mogą okazać się dogodne i odpowiednie w danych okolicznościach oraz relacjach pomiędzy potencjalnymi wspólnikami.

Podsumowując, uregulowania prawne związane z wymogami dotyczącymi osoby partnera w spółce partnerskiej (m.in. jego zawodu) dla wielu przedsiębiorców stanowią wadę spółki partnerskiej z uwagi na stosunkowo wąski krąg potencjalnych wspólników, jak i ograniczony przedmiot działalności, bowiem musi być on związany z wykonywaniem wolnego zawodu określonego w ustawie.

Brak wymogu kapitału zakładowego w spółce partnerskiej

Spółka partnerska nie jest spółką kapitałową, wobec czego nie występuje wymóg wniesienia do spółki minimalnego kapitału zakładowego, jak to ma miejsce np. przy spółce z o.o.

Partnerzy mają obowiązek wniesienia do spółki partnerskiej określonych wkładów. Mogą być to zarówno wkłady pieniężne, jak i wkłady niepieniężne. Poza tym przepisy Kodeksu spółek handlowych nie wskazują minimalnej wartości wkładów.

Należy jednak podkreślić, że określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera z oznaczeniem ich wysokości jest elementem obligatoryjnym każdej umowy partnerskiej.

Niewątpliwie swoboda partnerów w decyzji dotyczącej rodzaju i wysokości wkładów stanowi zdecydowaną zaletę spółki partnerskiej.

Zarząd w spółce partnerskiej

Zasadniczo, każdy partner jest uprawniony do reprezentowania spółki partnerskiej i prowadzenia jej spraw. Partnerzy mają jednak możliwość powołania w spółce partnerskiej zarządu, co stanowi kolejną cechę odróżniającą tę spółkę od innych spółek osobowych.

Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi, do którego zastosowanie mają odpowiednio przepisy prawne dotyczące zarządu w spółce z o.o. Podkreślenia wymaga, że członkiem zarządu w spółce partnerskiej musi być co najmniej jeden partner. Członkiem zarządu może być również osoba trzecia.

Co istotne, w przypadku powołania zarządu, partnerom nie przysługuje prawo do reprezentowania spółki partnerskiej. Nie ma również możliwości podjęcia uchwały o pozbawieniu partnera prawa do reprezentowania spółki. Przepisów art. 96 KSH bowiem się nie stosuje.

Zarząd w spółce partnerskiej jest stosunkowo rzadko spotykany w praktyce. Mając jednak na względzie różne oczekiwania partnerów (wspólników), ich relacje, a także plany biznesowe, w danych realiach powołanie zarządu w spółce partnerskiej może okazać się dobrym posunięciem.

Podsumowując, spółka partnerska posiada zarówno wady, jak i zalety, jednakże jako forma prawa prowadzenia wspólnej działalności przez lekarzy, a więc jednych z przedstawicieli wolnych zawodów, jest ciekawym rozwiązaniem.