Działalność lecznicza w formie spółki partnerskiej

Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarskiej w Poznaniu | nr 9 (224)

W nu­me­rze wrze­śnio­wym spoj­rzy­my na spół­kę part­ner­ską ja­ko for­mę wy­ko­ny­wa­nia dzia­łal­no­ści lecz­ni­czej. Po pierw­sze zwróć­my uwa­gę, że w for­mie spół­ki part­ner­skiej moż­na pro­wa­dzić za­rów­no podmiot lecz­ni­czy (a za­tem rów­nież daw­ny NZOZ – art. 4 ust. 1 pkt 1 usta­wy o dzia­łal­no­ści lecz­ni­czej, da­lej: u.d.l., po­nie­waż spół­ka part­ner­ska jest przed­się­bior­cą), jak i gru­po­wą prak­ty­kę le­kar­ską (art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. b u.d.l.).

Spół­ka part­ner­ska na­le­ży do tzw. spół­ek oso­bo­wych, ure­gu­lo­wa­nych za­sad­ni­czo w ko­dek­sie spół­ek han­dlo­wych. Nie ma ona wpraw­dzie oso­bo­wo­ści praw­nej, jed­nak jest odręb­nym podmio­tem praw­nym (ma tzw. zdol­ność praw­ną, zdol­ność do czyn­no­ści praw­nych, zdol­ność są­do­wą i zdol­ność pro­ce­so­wą), co m.in. ozna­cza, że mo­że we wła­snym imie­niu na­by­wać pra­wa, w tym wła­sność nie­ru­cho­mo­ści i in­ne pra­wa rze­czo­we, za­cią­gać zo­bo­wią­za­nia, po­zy­wać i być po­zy­wa­na.

Zgod­nie z ko­dek­so­wą de­fi­ni­cją, spół­ką part­ner­ską jest spółka oso­bo­wa utwo­rzo­na przez wspól­ni­ków (part­ne­rów) w ce­lu wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du w spół­ce pro­wa­dzą­cej przed­się­bior­stwo pod wła­sną fir­mą. Part­ne­ra­mi w spół­ce mo­gą być wy­łącz­nie oso­by fi­zycz­ne, upraw­nio­ne do wy­ko­ny­wa­nia wol­nych za­wo­dów, w tym za­wo­du le­ka­rza.

Z uwa­gi na ra­my ni­niej­sze­go opra­co­wa­nia skon­cen­tru­je­my się na kil­ku wy­bra­nych za­gad­nie­niach, któ­re uwa­ża­ne są za szcze­gól­nie istot­ne.

Po pierw­sze, ce­chą wy­róż­nia­ją­cą spół­kę part­ner­ską jest spe­cy­ficz­ny spo­sób po­no­sze­nia od­po­wie­dzial­no­ści przez wspól­ni­ków (part­ne­rów). Za­sa­dą w spół­kach oso­bo­wych jest, że każ­dy wspól­nik (part­ner) od­po­wia­da za zo­bo­wią­za­nia spół­ki bez ogra­ni­cze­nia ca­łym swo­im ma­jąt­kiem so­li­dar­nie z po­zo­sta­ły­mi wspól­nikami oraz ze spół­ką, przy czym od­po­wie­dzial­ność wspól­nika ma cha­rak­ter sub­sy­diar­ny, co ozna­cza, że wie­rzy­ciel spół­ki mo­że pro­wa­dzić eg­ze­ku­cję z ma­jąt­ku wspól­nika do­pie­ro w przy­pad­ku, gdy eg­ze­ku­cja z ma­jąt­ku spół­ki oka­że się bez­sku­tecz­na.

 W uprosz­cze­niu moż­na za­tem po­wie­dzieć, że za zo­bo­wią­za­nia zwią­za­ne z wy­ko­ny­wa­niem za­wo­du przez jed­ne­go ze wspól­ni­ków (lub przez oso­bę bę­dą­cą pod je­go kie­row­nic­twem) po­no­si od­po­wie­dzial­ność spół­ka (swo­im odręb­nym ma­jąt­kiem, któ­ry jed­nak za­zwy­czaj w prak­ty­ce jest nie­wiel­ki), sub­sy­diar­nie od­po­wie­dzial­ność za ta­kie zo­bo­wią­za­nia po­no­si wspól­nik, któ­re­go dzia­ła­nia lub za­nie­cha­nia do­pro­wa­dzi­ły do po­wsta­nia zo­bo­wią­za­nia, po­zo­sta­li wspól­ni­cy zaś nie od­po­wia­da­ją za ta­kie zo­bo­wią­za­nia swo­imi ma­jąt­ka­mi. A za­tem je­że­li je­den z part­ne­rów (le­karz) po­peł­nił za­wi­nio­ny błąd w sztu­ce me­dycz­nej, wów­czas od­po­wie­dzial­ność od­szko­do­waw­czą z te­go ty­tu­łu po­no­si w pierw­szej ko­lej­no­ści spół­ka, a je­że­li eg­ze­ku­cja z jej ma­jąt­ku jest bez­sku­tecz­na, wów­czas od­po­wie­dzial­ność swo­im ma­jąt­kiem po­no­si ten part­ner (le­karz). Po­zo­sta­li part­nerzy (le­karze) nie po­no­szą od­po­wie­dzial­no­ści swo­imi ma­jąt­ka­mi. A za­tem każ­dy z part­ne­rów od­po­wia­da tyl­ko za sie­bie.

Wspól­ni­cy ma­ją jed­nak moż­li­wość usta­le­nia w umo­wie spół­ki in­nych za­sad od­po­wie­dzial­no­ści po­przez okre­śle­nie, iż je­den al­bo więk­sza licz­ba part­ne­rów bę­dą po­no­sić od­po­wie­dzial­ność rów­nież za zo­bo­wią­za­nia za­cią­gnię­te w związ­ku z wy­ko­ny­wa­niem za­wo­du w ra­mach spół­ki przez in­nych part­ne­rów.

Po dru­gie, w wy­pad­ku spół­ki part­ner­skiej moż­li­we jest wpro­wa­dze­nie od­stęp­stwa od za­sady, w myśl któ­rej każ­dy ze wspól­ni­ków ma pra­wo i obo­wią­zek pro­wa­dze­nia spraw spół­ki oraz re­pre­zen­to­wa­nia spół­ki. Mia­no­wi­cie umo­wa spół­ki part­ner­skiej mo­że prze­wi­dy­wać, że pro­wa­dze­nie spraw i re­pre­zen­to­wa­nie spół­ki po­wie­rza się za­rzą­do­wi. Do tak po­wo­ła­ne­go za­rzą­du na­le­ży od­po­wied­nio sto­so­wać prze­pi­sy do­ty­czą­ce za­rzą­du w spół­ce z ogra­ni­czo­ną od­po­wie­dzial­no­ścią, re­gu­lu­ją­ce m.in. je­go sta­tus praw­ny oraz od­po­wie­dzial­ność człon­ków za­rzą­du (art. 201–211 i art. 293–300 k.s.h.). Za­rząd mo­że być jed­no- lub wie­lo­oso­bo­wy. W je­go skład mo­gą wcho­dzić wspól­ni­cy, oso­by wy- łącz­nie spo­za gro­na wspól­ni­ków al­bo za­rów­no wspól­ni­cy, jak i oso­by spo­za te­go gro­na. Wspól­ni­cy, któ­rzy nie zna­leź­li się w za­rzą­dzie, są po­zba­wie­ni pra­wa i obo­wiąz­ku pro­wa­dze­nia spraw spół­ki i jej re­pre­zen­to­wa­nia. Po­wo­ła­nie za­rzą­du na zasadach obowiązujących w ramach prawa spółek medycznych by­wa roz­wią­za­niem bar­dzo wy­god­nym i jed­no­cze­śnie ko­rzyst­nym dla roz­wo­ju spół­ki pro­wa­dzą­cej dzia­łal­ność lecz­ni­czą. Le­ka­rze bę­dący wspól­ni­ka­mi (part­ne­ra­mi) nie mu­szą prze­cież mieć wie­dzy ani do­świad­cze­nia przy­dat­ne­go (czy wręcz ko­niecz­ne­go) do pra­wi­dło­we­go za­rzą­dza­nia podmio­tem lecz­ni­czym lub prak­ty­ką za­wo­do­wą. Usta­no­wie­nie za­rzą­du skła­da­ją­ce­go się np. z wy­kwa­li­fi­ko­wa­nych me­ne­dże­rów mo­że po­zwo­lić le­ka­rzom sku­pić się na udzie­la­niu świad­czeń zdro­wot­nych i spra­wowaniu „o­gól­ne­go nad­zo­ru” nad spół­ką, jed­no­cze­śnie jed­nak z prze­nie­sie­niem obo­wiąz­ków zwią­za­nych z za­rzą­dza­niem przed­się­bior­stwem na fa­chow­ców w tej dzie­dzi­nie.

Po trze­cie, w wy­pad­ku utra­ty przez part­ne­ra upraw­nień do wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du, po­wi­nien on wy­stą­pić ze spół­ki naj­póź­niej z koń­cem ro­ku obro­to­we­go, w któ­rym utra­cił pra­wo wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du. Wy­stą­pie­nie ze spół­ki na­stę­pu­je przez pi­sem­ne oświad­cze­nie skie­ro­wa­ne do za­rzą­du al­bo do part­ne­ra upraw­nio­ne­go do re­pre­zen­to­wa­nia spół­ki. Po bez­sku­tecz­nym upły­wie ww. ter­mi­nu uwa­ża się, że part­ner wy­stą­pił ze spół­ki w ostat­nim dniu te­go ter­mi­nu. Jed­ną z przy­czyn roz­wią­za­nia spół­ki sta­no­wi utra­ta przez wszyst­kich part­nerów pra­wa do wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du. W wy­pad­ku gdy w spół­ce po­zo­sta­je je­den part­ner lub gdy tyl­ko je­den part­ner po­sia­da upraw­nie­nia do wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du zwią­za­ne­go z przedmio­tem dzia­łal­no­ści spół­ki, spół­ka ule­ga roz­wią­za­niu naj­póź­niej z upły­wem ro­ku od dnia za­ist­nie­nia któ­re­go­kol­wiek z tych zda­rzeń. Po­wyż­sze re­gu­la­cje wy­ni­ka­ją stąd, że spół­ka part­nerska za­wią­zy­wa­na jest w ce­lu wy­ko­ny­wa­nia wol­ne­go za­wo­du, w związ­ku z czym utra­ta pra­wa do je­go wy­ko­ny­wa­nia przez jed­ne­go lub kil­ku wspól­ni­ków ma istot­ny wpływ na moż­li­wość dal­sze­go funk­cjo­no­wa­nia spół­ki.

Po pią­te, umo­wa spół­ki part­ner­skiej mu­si być za­war­ta na pi­śmie pod ry­go­rem nie­waż­no­ści (nie jest już wy­ma­ga­na, jak wcze­śniej, for­ma ak­tu no­ta­rial­ne­go).

Po szó­ste, spół­ka part­ner­ska po­wsta­je z chwi­lą wpi­su do re­je­stru przed­się­bior­ców KRS. Za­tem po­mi­mo za­war­cia umo­wy przez wspól­ni­ków, spół­ka part­ner­ska za­cznie ist­nieć do­pie­ro z chwi­lą wpi­su do wy­żej wy­mie­nio­ne­go re­je­stru.

Po siód­me, zmia­na po­sta­no­wień umo­wy spół­ki wy­ma­ga zgo­dy wszyst­kich wspól­ni­ków, chy­ba że umo­wa sta­no­wi ina­czej.

Po ósme, każ­dy z par­te­rów jest obo­wią­za­ny po­wstrzy­mać się od wszel­kiej dzia­łal­no­ści sprzecz­nej z in­te­re­sa­mi spół­ki. Ża­den z part­ne­rów nie mo­że bez wy­raź­nej lub do­mnie­ma­nej zgo­dy po­zo­sta­łych wspól­ni­ków zaj­mo­wać się in­te­re­sa­mi kon­ku­ren­cyj­ny­mi, w szcze­gól­no­ści uczest­ni­czyć w spół­ce kon­ku­ren­cyj­nej ja­ko wspól­nik spół­ki cy­wil­nej, spół­ki jaw­nej, part­ner, kom­ple­men­ta­riusz lub czło­nek or­ga­nu spół­ki. W przy­pad­ku na­ru­sze­nia przez któ­re­go­kol­wiek z part­ne­rów ww. za­ka­zu kon­ku­ren­cji, każ­dy z po­zo­sta­łych part­ne­rów ma pra­wo żą­dać wy­da­nia spół­ce ko­rzy­ści, ja­kie osią­gnął part­ner na­ru­sza­ją­cy za­kaz kon­ku­ren­cji, lub na­pra­wie­nia wy­rzą­dzo­nej jej szko­dy. Rosz­cze­nia te przedaw­nia­ją się z upły­wem sze­ściu mie­się­cy od dnia, gdy wszy­scy po­zo­sta­li wspól­ni­cy do­wie­dzie­li się o na­ru­sze­niu za­ka­zu, nie póź­niej jed­nak niż z upły­wem trzech lat.