Co jest uznawane za ciężki uszczerbek na zdrowiu?

Definicja ciężkiego uszczerbku na zdrowiu według Kodeksu karnego

Za ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgodnie z definicją zawartą w artykule 156 Kodeksu karnego, uznaje się:

• pozbawienie człowieka:
  • wzroku,
  • słuchu,
  • mowy,
  • zdolności płodzenia
• lub spowodowanie:
  • innego ciężkiego kalectwa,
  • ciężkiej nieuleczalnej lub długotrwałej choroby,
  • choroby realnie zagrażającej życiu,
  • trwałej choroby psychicznej,
  • całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie,
  • trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

Do zaistnienia stanu zwanego ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu konieczne jest wystąpienie u osoby pokrzywdzonej co najmniej jednej z wymienionych w Kodeksie karnym przypadłości cechujących się trwałością i nieodwracalnością skutków.

Przykłady ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Jako przykłady ciężkiego uszczerbku na zdrowiu można wymienić:

• w zakresie utraty wzroku – uszkodzenie gałek ocznych lub nerwów wzrokowych na skutek stłuczenia mózgu,
• w zakresie utraty słuchu – uszkodzenie kości podstaw czaszki bądź odpowiedzialnych za słyszenie ośrodków mózgu,
• w zakresie utraty mowy – uszkodzenie krtani, języka, jamy nosowo-gardłowej lub ośrodków mowy w mózgu,
• w zakresie utraty zdolności płodzenia – utrata macicy, jajowodów lub jajników w wypadku kobiet lub uszkodzenie bądź utrata jąder w wypadku mężczyzn.

Przykładami ciężkiego kalectwa są utrata ręki, stopy, kciuka, zesztywnienie istotnego stawu oraz organiczne uszkodzenie układu nerwowego powodujące zmniejszenie ogólnej sprawności. Za ciężkie kalectwo uznaje się również utratę jednego oka lub jednego płuca, jednak nie jednego jądra lub jednego jajnika, gdyż drugi z tych organów może z powodzeniem wykonywać funkcję organu utraconego. Przykładem ciężkiej nieuleczalnej choroby może być uszkodzenie obu nerek powodujące potrzebę wykonywania dializ, z kolei za chorobę realnie zagrażającą życiu można uznać:

• odmę prężną na skutek obrażeń klatki piersiowej,
• obrzęk mózgu na skutek obrażeń czaszki,
• zapalenie otrzewnej spowodowane raną brzucha.

W wypadku uszczerbku na zdrowiu powodującego trwałą niezdolność do pracy brany jest pod uwagę zawód wykonywany przez pokrzywdzonego. Zeszpecenie oraz zniekształcenie ciała są z kolei rozpatrywane pod kątem spowodowanych dolegliwości.

W sytuacji, gdy ciężki uszczerbek na zdrowiu spowodował śmierć człowieka, kara pozbawienia wolności dla sprawcy może wynieść od 5 do 25 lat. W określonych sytuacjach kara ta może również wiązać się z dożywotnim pozbawieniem wolności.

W jaki sposób przyznaje się zadośćuczynienie za ciężki uszczerbek na zdrowiu?

W razie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, rozumianego jako uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Decydując o przyznaniu zadośćuczynienia, sąd zwraca uwagę na:

• rodzaj, charakter, intensywność oraz okres trwania cierpień fizycznych i psychicznych,
• nieodwracalność następstw uszczerbku na zdrowiu,
• rokowania na przyszłość,
• wpływ uszczerbku na zdrowiu na psychikę,
• utratę szans na normalne życie,
• utratę perspektyw na przyszłość,
• poczucie bezradności i pozostawanie w zależności od osób trzecich.

Wpływ na sposób rozpatrywania sprawy o przyznaniu zadośćuczynienia za ciężki uszczerbek na zdrowiu i jego wysokość mogą mieć także wiek oraz płeć poszkodowanego. W postępowaniu określana jest procentowa wartość uszczerbku na zdrowiu, brane są pod uwagę również wszystkie okoliczności sprawy, które wpływają na rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowaną osobę.

Ciężki uszczerbek na zdrowiu – podsumowanie

Ciężki uszczerbek na zdrowiu definiowany jest przez Kodeks karny. Może on przybierać różną postać, cechą wspólną jest jednak zawsze trwałość i nieodwracalność powodowanych skutków. O dokuczliwości ciężkiego uszczerbku na zdrowiu decyduje sąd i na tej podstawie zasądza wysokość przyznawanego w formie pieniężnej zadośćuczynienia. Sprawca ciężkiego uszczerbku na zdrowiu może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a w trakcie postępowania może mu zostać wymierzona kara pozbawienia wolności. Osoba postawiona w stan oskarżenia powinna skorzystać z usług prawnika specjalizującego się w prawie medycznym.